Bu gün İrana qarşı qurulmuş planda Azərbaycanı qurbanlıq kimi istifadə etməyə çalışırlar!
İranla Azərbaycan arasında gərginlik səngimək bilmir. Artıq hər iki
tərəf öz səfirini məsləhətləşmələr adı ilə geri çağırıb. Səfirlərin
geri çağırılması əslində diplomatiyada qarşı tərəfə etirazın ən sərt və
nümayişkaranə şəkildə ifadə edilməsidir. Diplomatik krizin dərinləşməsi
qarşısında Azərbaycanın İranla təkbaşına hara qədər davam edə biləcəyi
maraq və təəccüb doğurur. Artıq İran Xəzərlə bağlı Rusiyanın dəstəyini
alaraq birgə bəyanat verməklə ölkəmizə qarşı regional təzyiq ittifaqı
qurmağa nail olub.
Bunun qarşılığında isə Bakının strateji
müttəfiqi sayılan Türkiyənin dəstəyini ala bilməməsi və təklənmiş
vəziyyətdə qalması Azərbaycanın xarici siyasətdə müttəfiq dəstəyindən
mərhum olduğu gerçəyini büruzə verməkdədir. Strateji müttəfiqimiz olan
Türkiyənin İran-Azərbaycan ziddiyyətlərində məsafəli davranması və
münasibətlərin normallaşması üçün təşəbbüs göstərməməsi də özlüyündə
ilginc məqamlardan xəbər verir.
Türkiyəyə qarşı haqsızlıq Əvvəla,
Türkiyənin bu məsələdə kənar qalmaq səyləri Azərbaycanın cəlb olunduğu
təhlükəli geopolitik planlarla bağlıdır. İran-Azərbaycan
münasibətlərindəki gərginliyin böhrana çevrilməsi və qarşıdurmanın
dərinləşməsi ölkəmizin İsraillə hərbi sahədəki əməkdaşlığının aşkara
çıxması ilə eyni vaxta təsadüf edir. Demək, indiki qarşıdurma üzdə
Azərbaycanla olsa da, bu gərginliyin pərdəarxası səbəbi İsrailin İranın
şimal sərhədində Azərbaycanı hərbi tərəfdaşlığa cəlb etməsidir. Təbii ki
İsraillə müharibə vəziyyətində olan İran üçün bu, çox təhlükəli təhdid
sayılır və bu üzdən də İranın reaksiyaları bu qədər sərtdir. Türkiyənin
isə İsraillə münasibətləri kifayət qədər gərgindir. İsrailin nüfuzuna ən
ağır zərbə də məhz Türkiyənin əli ilə vurulub. Türkiyə ilə münasibətlər
pozulandan sonra İsrailin Azərbaycana marağı daha da artdı.
Azərbaycanla münasibətlərin dərinləşməsi həm Türkiyənin müttəfiqinə
sahib olmaq baxımından, həm də İranla bağlı maraqlara görə İsrail üçün
çox önəmli hesab oluna bilər. Təbii ki, bu da Türkiyəni qane edən bir
durum olmadığı üçün indi qardaş ölkə Azərbaycanın onun strateji rəqibi
ilə müttəfiqliyinin bədəlini ödəməsinə mane olmaq istəmir. Bu baxımdan
Türkiyəni qınamaq üçün nəinki siyasi, heç mənəvi əsasımız da yoxdur.
Qarabağ məsələsinə görə Ermənistanla bu günə qədər sərhədini açmayan
Türkiyənin davranışlarına qarşı, Azərbaycanın onun ən aqressiv rəqibi
ilə müttəfiqlik etməsi təbii ki, ümumi maraqlar kontekstindən anlaşılan
bir mövqe deyil.
Fəlakət ssenarisi Ancaq
bu məsələnin ölkəmiz üçün ən təhlükəli tərəfi İsrailin Azərbaycanla
bağlı planlarında gizlənir. Azərbaycan parlamentində İranla bağlı gedən
müzakirələr, dövlət rəsmilərinin diplomatik üsluba sığmayan sərt
açıqlamaları elə təəssürat yaradır ki, sanki Azərbaycan öz cənub
qonşusunu provokasiyaya çəkməklə məşğuldur. Əvvəllər İran tərəfindən
sərhədlərimizin pozulmasına münasibət bildirməyə cəsarət edə
bilməyənlərin birdən-birə "qan-qan” demələri əlbəttə ki, boşuna deyil.
Belə görünür ki, burada şüurlu surətdə gərginliyi artırmaq istəkləri var
və İran kimi aqressiv bir ölkə ilə "çomaq-çomağa” vurmağın arxasında
elə Azərbaycana bu "qazı” verən İsrailin niyyətləri dayanır. Əsas
məsələ məhz bu niyyətlərdə gizlənir. İrana qarşı hərbi əməliyyatlara
başlamaq üçün uzun müddət çalışsa da beynəlxalq birliyin razılığını ala
bilməyən İsrail Azərbaycanın əli ilə indi bu ölkəyə müdaxilə üçün zəmin
yaratmağa çalışır. Belə ki, Azərbaycanın İran qarşısında aqressiv
davranışları cənub qonşumuzu qıcıqlandırıb hərbi müdaxiləyə sövq etdirə
bilər. Məhz bu baş verəcəyi təqdirdə vaxtilə İraqın Küveytə hücumunda
olduğu kimi, İsrailin İranla bağlı hərbi əməliyyatlar ssenarisi işə düşə
bilər. Göründüyü kimi, bu gün İrana qarşı qurulmuş planda Azərbaycanı qurbanlıq kimi istifadə etməyə çalışırlar. Hələlik iqtidar da bu ssenaridə istedadsız, amma iddialı "aktyor” kimi öz rolunu ifa edir.
Zümrüd Yağmur
islamazeri.az
|