.

İnsanların adları bəzən ardında fəlsəfə və macəra qoyaraq, gedir. Hər bir adın gərək bir mənası olsun. Əgər adın bir mənası olmasa, onu qoymağın nə əhəmiyyəti olar ki? Dünyaya gələn körpəyə ad qoyan zaman bu məsələyə xüsusi olaraq, diqqət edilməlidir.

Ancaq bəzi uşaqlara adi insanlardan daha üstün kəslər ad qoyurlar. Bəzi körpələrin adını Allah qoyur və onların adı qeyb aləmində seçilir.
Əmirəl-möminə (ə) xas olan xüsusiyyətlərdən biri də odur ki, Həzrət Əmirin (ə) adı qeyb aləmində (Əli) olaraq, seçilmişdir. Həqiqətdə İmam Əli (ə) dünyaya gəlməmişdən qabaq adı bütün səma kitablarında yazılmışdı. Onun dünyaya gəlməsindən min il əvvəl səmada "Əli” yazılmışdı. Əmirəl-möminin (ə) mübarək adı Əziz Peyğəmbərimizin (s) adı ilə bir yerdə Allahın yanında Peyğəmbər və İmam kimi qeyd edilmişdir. Bu mövzuya həm Əhli-beyt (ə) davamçıları və həm də əhli-təsənnün mənbələri şəhadət verir.
Muhəmməd ibni Cəriz Təbəri "Kəbir” təfsirində və İbni Əsakir öz tarixində, Muhəmməd ibni Yusif Gənci Şafeyi "Kəfayət Talib” adlı kitabında, Hafiz Əbu Bəğim "Helliyətil uliya” və Şeyx Süleyman Bələxi Hənəfi "Niyabi mudət” adlı kitabında Peyğəmbərdən (s) belə nəql edirlər: "Ərşin gövdəsində bu müqəddəs sözlər yazılmışdı ki, Allah zati Zulcəlaləllah ki, yeganədir şəriki yoxdur. Muhəmməd (s) bəndə və Mənim Rəsulumdur. Onu Əli ibni Əbutaliblə (ə) təsdiq etdim”.
Həmçinin Cəlaləddin Siyuti "Xəsais kubra” adlı kitabında və "Əlmənsur” təfsirində Peyğəmbərdən (s) belə yazır: "Merac gecəsi ərşin gövdəsində gördüm ki, belə yazılıb "Lə İləhə illəllah, Muhəmməd (s) Rəsulallah, onu Əli ibni Əbutaliblə (ə) təsdiq etdim”.
Xilqətdən əvvəl.
Həmçinin elə hədislərimiz vardır ki, xilqətdən əvvəl Əmirəl-möminə (ə) ad qoyulmuşdu. Vasəti ibni Məğaz Şafeyi, Mirseyid Əli Həmədani Şafeyi, Xətib Xarzəmi "Mənaqib” də, ibni Şiruyə "Firdovs” də, ibni Məğazəli Cabir ibni Abdullahdan nəql edirlər ki, Peyğəmbər (s) buyurmuşdur: "Allah yerləri və göyləri iki min il xəlq etməmişdən qabaq behiştin qapısında "Lə İləhə illəllah, Muhəmməd (s) Rəsulallah, Əli Vəliyullah və Allah Rəsulunun qardaşıdır” – yazılmışdı”.
Əli Fəqih Şafeyi Həmədani nəql edir: "Peyğəmbər (s) İmam Əliyə (ə) buyurur: "Dörd yerdə sənin adını öz adımın yanında gördüm.
1. Merac gecəsi Beytul-Müqədəsə çatanda qayanın üzərində yazılmışdı: "Lə İləhə illəllah, Muhəmməd (s) Rəsulallah və Əlini (ə) onun vəziri təsdiq etmişəm”.
2. Sədrətul-muntəhaya çatanda gördüm kimi yazılıb: "Həqiqətən Mən Allaham ki, Məndən başqa yeganə Allah yoxdur. Muhəmməd (s) – Mənim həbibim və xəlq olmuşların arasından ona yardım etmək üçün Əli (ə) vəziri təsdiq edilmişdir”.
3. O zaman ki, Allahın ərşinə çatdım, gördüm ki, onun dayağında yazılmışdır: "Həqiqətən Mən Allaham ki, Məndən başqa yeganə Allah yoxdur. Muhəmməd (s) Mənim həbibim və xəlq olmuşların arasından ona yardım etmək üçün Əli (ə) vəziri təsdiq edilmişdir”.
4. O zaman ki, behiştə çatdım gördüm ki, behiştin qapısında yazılıb: "Lə İləhə illəllah, Muhəmməd (s) Rəsulallah və Əlini (ə) onun vəziri təsdiq etmişəm”.
Bütün bu hədislərə nəzər salanda görmək olur ki, Əmirəl-möminin (ə) adı qeyb aləmində hələ o dünyaya gəlməmişdən qabaq yazılmışdı. Bəs atası Əbu Talib necə, ona ad qoymuşdumu? Necə oldu ki, Əbu Talib oğlunun adının "Əli” olduğunu öyrəndi?
Abbas ibni Əbdulmütəllib nəql edir ki, o zaman Əli (ə) dünyaya gəldi, anası Fatimə atası Əsədin adını ona qoydu. Ancaq Əbu Talib bu adla razılaşmadı. Fatiməyə deyir ki, gəl bu gecə Əbu Qəbis dağının zirvəsinə gedək və Allahı çağıraq. Ola bilsin ki, bu uşağa seçəcəyimiz adla bağlı bizə xəbər verdi. Gecə olan kimi hər ikisi bu dağın başına getdilər və dua etməyə başladılar. Bu zaman səmadan bir nida gəlir və Əbu Talib başını qaldırır, yaşıl rəngə çalan qiymətli daşın üzərində dörd sətrin yazıldığını gördü. Bu daşı götürdü və sinəsinə sıxdı.
Orada dörd misra şeir yazılmışdı və bu şeirin mənasından başa düşmək olur: "Sizə pak və pakizə övlad verdim və ondan çox razıyam. Onun adı Böyük Allah tərəfindən "Əli” qoyulmuşdur. "Əli” "Əla” sözündən düzəldilmişdir”. Bu zaman şükür etmək üçün on dəvə qurban edir. Həmin daşı Məscidul-haramdan asdılar. Bəni Haşim bu daşla iftixar edirdi.
Həmin daş Həccacın Abdullah ibni Zubeyrlə döyüşünə qədər salamat idi, ancaq sonra yox oldu”.
Beləliklə bu hədisdən görmək olur ki, Əbu Talib elə o zaman tək Allaha inanırdı və övladına ad qoymağı da Allahdan istəmişdi.
Beləliklə deyə bilərik ki, Əhli-beyt (ə) davamçılarının birinci İmamı sayılan Həzrət Əlinin (ə) fəzilətləri o qədər çoxdur ki, saymaqla bitməz. Peyğəmbərə (s) ondan yaxın və ona sirdaş başqa kim ola bilərdi ki?

Hazırladı: Məşhədi Xanım /deyerler