.

Qəbir aləminin ən mühüm hadisələrindən biri də qəbir əzabıdır. Belə ki, hədislərimizdən oxuyuruq ki, qəbir əzabı hamıya aiddir, ancaq çox az insandan başqa. Bəziləri üçün kəskin və bəziləri üçün mülayimdir. Qəbir əzabı günahların kəffarəsidir. "Məni yad etməkdən üz döndərən kəs üçün isə (qeyb aləmindən qırıldığı, nəfsi qane olmadığı, gözü doymadığı, arxalandığı dayaqlar süst olduğu və hadisələrdən qorxduğu üçün, var-dövləti çox olsa belə) mütləq sıxıntılı həyat olacaqdır və Qiyamət günü onu Məhşərə kor gətirərik”. ("Taha” 124).

İmam Sadiq (ə) buyurur: "Allaha and olsun ki, mənim sizin üçün ən çox qorxduğum şey - Bərzəxdir”. Əlbəttə bəzi insanlar – Həzrət Peyğəmbər (ə), İmamlar (ə) və möminlər qəbir əzabından istisnadırlar. Bəzi hədislərdə deyilir ki, yer möminlərin müştağındadır, həyatda olan zaman Allahın günahına batmırlar, Allahı özlərinə razı edirlər. Yer onları qəbul etməyə hazırdır. Onlara qarşı anadan da mehribandır. Bu cür insanlara qəbir əzabı olmaz. Hətta həqiqi möminlərin ki, ruhu alınmışdır, yeni mənzilə qədəm basıblar, razı və xoşhaldırlar. Allah, Peyğəmbər (s) və İmamlar (ə) ondan razıdırlar. Mələklər ona müjdə verərlər. "Ey (təqvanın kamalı sayəsində) arxayın olmuş nəfs (elə bir məqama yetişmiş nəfs ki, həvayi-həvəslər və şeytanlar onu azdırmağa qadir deyildir), Dön Rəbbinə, sən Ondan, O da səndən razı olaraq! Mənim bəndələrimin zümrəsinə daxil ol! Və Mənim Cənnətimə daxil ol!” ("Fəcr” 27-30).

Bəs qəbir əzabı nədir?

Bərzəx aləminə aid gələn ayə və hədislərə baxan zaman görmək olur ki, qəbir dedikdə insanın dəfn edildiyi o kiçik dar çuxur nəzərdə tutulmur. Bəlkə insanın Qiyamətə qədər qalacağa bərzəx aləmi nəzərdə tutulur. O insanı ki, qəbirə qoyurlar, o bərzəx aləmindəki həyatına başlayar. İmam Sadiqdən (ə) soruşurlar: "Əgər kimsə dara çəkilərsə, o, qəbir əzabını necə çəkər?” İmam (ə) cavabında buyurur: "Onu əhatə edən havaya əmr ediləcəkdir ki, hər tərəfdən ona təzyiq göstərsin”.

Bəli, bu haqda gələn bir çox hədislərdən görmək olur ki, qəbir əzabı mütləqdir. Onda heç bir şübhə yoxdur. Baxmayaraq ki, onun həqiqəti bizə aydın deyildir, ancaq belə dərk edirik ki, insanı qəbrə qoyan zaman o, özünü qəbrin qaranlığında və dar dünyasında görər. Çətin əzablara məruz qalar. Ruh bu bədəndən ayrılandan sonra bu dünyadakı bədənə bənzər lətif bir bədənə keçər və ona misali bədən deyərlər.

Qəbir əzabı da həmin ruha və misali bədənə aiddir.

Qəbir əzabı hamı üçün eyni deyildir. Bəlkə, bəzi insanlar heç qəbir əzabı görmürlər. Belə ki, bəzi hədislərdə oxuyuruq: "O möminlər ki, bəzi xeyr işləri, məsələn, gecə namazı qılır, Quranın bəzi surələrini davamlı olaraq tilavət edir və ya bəzi zikrləri edir... qəbir əzabından amandadır. Qəbir əzabı bəzi insanlarda şiddətli olur və günahlarının dərəcəsinə görədir. Bəziləri üçün mülayim olur və günahlarının kəffarəsı hesab edilir”.

Qəbrin birinci gecəsində Nəkirlə Münkirə cavab vermək də mütləqdir.

Hədislərə əsasən Nəkir və Münkir qəbrin birinci gecəsində insanla mehriban olarsa, insanın qorxusu aradan gedər. Hər kim Şəban ayının 9 gününü oruc tutarsa, bu iki mələk sual-cavab zamanı mehriban olarlar.

İmam Baqir (ə) Ramazan ayının 23-cü günü oyaq qalıb, 100 rükət namazı qılan insan haqqında buyurmuşdur: "Allah Nəkir və Münkirin qoruxusunu ondan uzaq edər”. Həmçinin meyitə təlqin etmək Nəkirlə Münkirin sual-cavabdan əl çəkməsinə səbəb olar.

Bəzi əməllər qəbir əzabına şərait yaradar. Bəziləri də bu əzabı azaldar. Neməti zay etmək o əməllərdəndir ki, qəbir əzabına səbəb olar. İmam Sadiq (ə) buyurur: "Qəbir əzabı mömin üçün xarab etdiyi nemətlərin kəffarəsidir”.

Başqa bir amil - ailə ilə pis davranmaq. Həzrət Peyğəmbər (s) Səid ibni Məaz haqqında buyurmuşdu: "Qəbir əzabı ailəsi ilə pis rəftarına görədir”.

Söz gəzdirən və nəcasətin bədənə dəyməsinə əhəmiyyət verməyən, ailəsindən uzaqlaşan insan üçün də qəbir əzabı vardır. İmam Əli (ə) buyurur: "Qəbir əzabına səbəb olan əməllərdən biri də söz gəzdirmək, bədənin nəcasətə bulaşmasına nəzarət etməmək, ailəsindən uzaqlaşmaqdır”.

Qəbir əzabını azaldan əməllər arasında gecə namazı xüsusi yer tutur. İmam Rza (ə) buyurur: "Gecə namazını qılmaq və 70 dəfə "Əstəğfirullah” demək, qəbir əzabından amanda olmağa səbəb olar”. Yatan zaman "Təkasur” surəsini demək, cümə günü "Nisa” surəsini tilavət etmək, vacib və müstəhəb namazlarda "Nun” və ya "Əlqələm” surələrini oxumaq da qəbir əzabını azaldan əməllərdəndir.

Hazırladı: Məşhədi Xanım,

/Deyerler.org/